 |
| Gazeti la mwezi March 1976 |
Ni miaka
miwili ya awamu hii ya serikali, katika kipindi hiki watu na makundi mbalimbali
yanajaribu kuangalia ni nini kimefanyika kuhusiana na kila sekta ambayo mtu au
kundi linawahusu. Kama msanii nami najaribu kuangalia kilichotokea katika fani
yangu?
Katika
sanaa, mambo kadhaa yametokea, katika kipindi hiki tumekuwa na Mawaziri wawili,
Mheshimiwa Nape na sasa Mheshimiwa Mwakyembe, pia tumekuwa na Naibu mawaziri wawili, Makatibu wakuu wawili.
Wizara yetu pia imekuwa katika msafara wa kuhamia Dodoma.
Vilio vya
wasanii vimekuwa vilevile ambavyo tulikuwa navyo 1987, vilio vya wasanii
kulalamika ukosefu wa kulindwa kwa haki zao za kiuchumi, vilio vya kudai maeneo ya kufanyia
kazi za sanaa, vilio vya kudai ruksa ya kulipa kodi, vilio vya kudai punguzo la
kodi kwenye vitendea kazi, vilio vya kudai serikali kutengeneza mfumo mzuri wa
utawala wa sanaa na utamaduni, vilio vya kudai kurudishwa masomo ya sanaa
kwenye ratiba za shule, vilio vya kutaka serikali za mitaa kutenga maeneo ya
shughuli za sanaa kwenye kila kata. Kwa kifupi kwa msanii wa kawaida hakuna
jipya.
Katika
mkutano wake wa kwanza na wasanii ambao walishiriki katika kampeni za uchaguzi,
mkutano uliofanyika Ikulu siku ya Alhamisi
February 18 2016, Rais John Pombe
Magufuli alizungumzia swala la wizi wa kazi za sanaa, na wasanii walishangilia pale
alipoiagiza TRA kukamata kazi zote zisizo na stika za kuonyesha uhalali wa kazi
hizo, hatua ambayo ingeiwezesha serikali kupata kodi yake kutokana na kazi
hizo, na wasanii kupata stahiki yao. Haina haja ya kuwa na macho ya ziada kuona
kuwa biashara ya kazi za sanaa, za muziki na filamu zisizo halali zinavyoendelea
bila kificho. Tukio moja la Waziri kutembelea maduka ya kazi za sanaa zisizo na
stika katika eneo la Kariakoo na maandamano ya wasanii chini ya MKuu wa Mkoa wa
Dar es salaam yamebakia kuwa matukio yaliyoishia magazetini hakuna mabadiliko
yoyote katika biashara hiyo.
Vyombo vya
utangazaji ni sehemu moja muhimu ya pato la wasanii kutokana na vyombo hivi
kulipia mirabaha kwa kazi mbalimbali zilizotumiwa na vyombo na kuingiza kipato.
Vyombo vya utangazaji nchini vikiongozwa na chombo cha utangazaji cha serikali
TBC, ambacho kipo chini ya Waziri yuleyule wa wasanii, vyote havilipi mirabaha,
kwa lugha nyingine serikali nayo imo katika kuwanyima wasanii haki yao, hakuna
dalili zozote kuwa hili litabadilika karibuni.
Kitu ambacho
ni nadra kukiona ni sehemu maalumu za wasanii kufanyia kazi zao. Maeneo
yaliyokuwa yametengwa kwa shughuli vijana kwa ujumla yaliwekwa kwa mara ya kwanza wakati wa ukoloni na baadae yakaongezwa
wakati wa awamu mbili za kwanza za uongozi wa nchi hii, karibu yote
yamebadilishwa matumizi. Kumbi za maonyesho ya sanaa zimegeuka kumbi za
mikutano, na kumbi nyingine kubomolewa na kujengwa sehemu za biashara nyingine,
na jambo la ajabu hata kwenye ramani za miji mipya sehemu hizi hazipo, wasanii
tunajiuliza hawa wachora ramani wasomi sana, hawajui kuwa sehemu za kutuliza
akili ni muhimu sana kwa maendeleo ya jamii? Au kwa wachoraji hawa, sehemu za
kutuliza akili ni baa peke yake? Utakuta katika mipango ya miji ramani mpya zinakosa
hata sehemu za kucheza watoto, Je jamii mpya ni ya watu wazima ambao hawatakuwa
na watoto na pia hawapendi kupumzika? Moja ya haki muhimu ya mtoto ni haki ya kucheza,
hivyo ni unyanyasaji pale unaponyang’anya eneo la kucheza watoto au pale ambapo
hutengi kabisa eneo la kucheza watoto. Katika awamu ya kwanza na ya pili
kulitengwa sehemu nyingi zikiitwa social halls, na kulikuweko na nyingi
zilizokuwa zikimilikiwa na Umoja wa Vijana wa CCM. Sehemu hizi ziliwezesha vijana
kukutana na kufanya mengi, nyingi ya sehemu hizi zimekwisha geuzwa matumizi na
kuwekwa biashara nyingine, na maarufu kama vitega uchumi. Imesahaulika kabisa
kuwa sehemu hizi zilikuwa ni sehemu muhimu sana kutega vijana wapya ambao
walikuja kuwa wanachama wa kweli wa Umoja wa Vijana.
Swala la Wizara ya utamaduni kutokuwa na
watendaji katika Mikoa na Wilaya ni pengo la wazi katika kukosa wawajibikaji
katika utekelezaji wa sera na maamuzi ya Wizara. Mikutano mingi na matukio
mengi ya kiserikali yanayohusu wasanii huishia kufanyika Dar es Salaam tu, na
hakika ikiwa serikali ina hitaji kubadilisha
hali ya wasanii nchini ni lazima kusuka mfumo ambao utaanzia ngazi za
chini, mfumo wa sasa wa Maafisa Utamaduni kuwa Wizara tofauti na Wizara ya
Utamaduni kamwe hautasaidia kulinda, kukua na kuendelea kwa sanaa na utamaduni.
Ili kufanya
vizuri katika sanaa kwenye dunia hii ya ushindani ni muhimu kuwekeza katika
elimu ya sanaa. Mitaala ya elimu hii, kuanzia shule ya msingi mpaka sekondari
ipo lakini imebaki kwenye makabrasha. Muda wa kuhakikisha masomo ya sanaa
yanarudi umefika. Kauli mbiu ya Tanzania kuwa nchi ya viwanda itatekelezeka pia
kwa kuangalia kwa upana zaidi mahitaji ya viwanda. Mali zitakazotokana na
viwanda zinahitaji pia mkono wa wasanii. Kuna hitajika wachoraji wa kubuni sura
mpya za mali zitokana na viwanda vyetu ili kutambulisha utofauti wa mali zetu.
Kama ilivyo
kwenye Tanzanite, pamoja na Tanzania kuwa na wachonga vinyago wengi lakini
taratibu kuna nchi jirani inaanza kuwa maarufu kwa kuuza vinyago vilivyochongwa
Tanzania. Wachonga vinyago wanajikuta wanachonga na kuuza kwa bei ndogo wakati
kazi zao zinavushwa kwenda nchi jirani na kuonekana ndio vinatokea huko.
Utamaduni wa
kusoma vitabu ni pengo kubwa jingine, hivyo sio tu kutengeneza Taifa lisilo na
taarifa kamili lakini pia kufanya shughuli ya uandishi wa vitabu kuwa ni
shughuli isiyolipa. Kuna umuhimu mkubwa kuwa na maktaba kila kata kuhamasisha
usomaji wa vitabu. Kwa sasa watoto wengi vitabu wanaviona pale tu wakiwa
darasani. Tasnia nzima ya utunzi wa vitabu imo katika shimo kubwa, watunzi
hawaoni faida ya kuandika vitabu, publishers wanakumbana na matatizo ya wizi wa
kazi zao kama vile kazi za muziki na filamu, kodi za karatasi ni kubwa na hivyo
wachapishaji nao kukosa kazi. Ni gharama ndogo zaidi kuchapisha kitabu India na
China na kukisafirisha kuja Tanzania kuliko kuchapisha kitabu hicho Kariakoo,
hii inasababisha viwanda vya uchapishaji vya hapa kwetu kukosa kazi. Nimalize
kwa kutoa sehemu ya takwimu zilizotolewa na ripoti iliyoitwa Economic Contribution of Copyright
Industries in Tanzania 2007-2010, katika ripoti hiyo ilionyesha kuwa pato
lililopatikana kutokana na tasnia ya Hakimiliki katika mwaka 2010 mwaka
lilikuwa ni Tsh 680,989,952,456 na tasnia hii
iliajiri watu 44,331. Je mwaka huu hiyo takwimu itakuwa imefikia wapi?
John Kitime
Andiko hili limetoka pia kama makala katika gazeti la Mwananchi Jumamosi 11 Novemba 2017.
Comments